ZakÂład treningowy w polsce paranoja czy przemyÂślany system???

Temat ZakÂładĂłw Treningowych, albo raczej szerzej - selekcji ogierĂłw jest z problemem, ktĂłry Jasiek nazwaÂł "katastrofÂą polskiej hodowli" ÂściÂśle zwiÂązany, ale to czy bĂŞdziemy go kontynuowaĂŚ tu, czy gdzie indziej, jest dla mnie obojĂŞtne.

Mam jednak uwagi. Nie ma co dyskutowaĂŚ nad problemem reformy rolnej, bo nikt nie zaprzeczy Âże zÂło do dobrego nie prowadzi, ani Âże to byÂło zÂłe. ZÂło siĂŞ staÂło a problem jest taki - co z tym zÂłem i jego skutkami zrobiĂŚ? WrĂłciĂŚ majÂątki poprzednim wÂłaÂścicielom byÂłoby moÂże najÂłatwiej, ale moim zdaniem jest to maÂło realne. 40 puÂłkĂłw kawalerii (nie mĂłwiÂąc o taborach i artylerii) reaktywowaĂŚ siĂŞ nie juÂż da, nie da siĂŞ teÂż namĂłwiĂŚ paĂąstwa na utrzymywanie tego wszystkiego, szkolenie (CWK), wysyÂłanie na zawody po Âświecie i co najwaÂżniejsze, zakup dla tej caÂłej tej gromady tysiĂŞcy koni.Taka byÂła baza i taki wÂłaÂśnie potĂŞÂżny paĂąstwowy mecenat, wspierany rzÂądowymi stadami ogierĂłw i stadninami, patronowaÂł przedwojennej hodowli uprawianej przez ziemian i sportowi, uprawianemu przez oficerĂłw kawalerii i artylerii konnej. Rola jeÂździectwa cywilnego byÂła zupeÂłnie marginalna a tysiÂące nieÂźle wyszkolonych jeÂździecko podoficerĂłw i szeregowych kawalerii, wracajÂących po sÂłuÂżbie do cywila nie przyczyniÂło siĂŞ do szerszego upowszechnienia jeÂździectwa, bo byÂła to rozrywka zbyt droga i obca dla ubogiego spoÂłeczeĂąstwa. Nigdy tez jeÂździectwo przed wojnÂą nie byÂło, podobnie jak dziÂś, sportem ekscytujÂącym tÂłumy jak piÂłka noÂżna czy (wtedy) lekkoatletyka. Warto teÂż pamiĂŞtaĂŚ, Âże Ăłwczesna hodowla nie byÂła ukierunkowana na sport, konie do wyczynu wyszukiwano z masy remontĂłw.

Po wojnie wielu ludzi zwiÂązanych z jeÂździectwem i hodowlÂą przeszÂło do pracy w PSK, mimo tego Âże pozabierano im majÂątki, konie, pozabijano rodziny i kolegĂłw. Na pewno swoim udziaÂłem nie sankcjonowali tego stanu rzeczy, ale to byÂła czĂŞÂśĂŚ ich Âżycia i czĂŞÂśĂŚ ich kultury, ktĂłrÂą jak mogli starali siĂŞ kontynuowaĂŚ, upowszechniaĂŚ i wyksztaÂłciĂŚ nastĂŞpcĂłw i to wobec caÂłkowitej obojĂŞtnoÂści albo wrogoÂści wÂładz. WÂładze to tolerowaÂły i nie mogÂły siĂŞ bez nich obejÂśĂŚ, bo hodowla koni byÂła waÂżnym elementem gospodarki, urzÂądzonej tak, Âże w epoce lÂądowania na ksiĂŞÂżycu polski chÂłop jeszcze nierzadko oraÂł pole koĂąmi. DopĂłki nie byÂło to poddane ekonomicznym reguÂłom, potrafiÂło siĂŞ to krĂŞciĂŚ do przodu, niektĂłre z tych przedsiĂŞbiorstw byÂły bardzo dobrymi gospodarstwami mimo tego caÂłego bagna ukÂładĂłw, protekcji i ewidentnej niekompetencji. Potrafiono wyhodowaĂŚ zdolne sportowo konie i wyszkoliĂŚ niezÂłych sportowcĂłw. WokĂłÂł PSK i SO funkcjonowaÂł z wiĂŞkszym lub mniejszym powodzeniem sport i rekreacja i byÂła to bardzo skromna, ale jakaÂś w miarĂŞ stabilna baza Ăłwczesnego jeÂździectwa. Mleko zaczĂŞÂło z tego naczynia wyciekaĂŚ, kiedy paĂąstwo przestaÂło wykazywaĂŚ zainteresowanie hodowlÂą koni, a rozlaÂło siĂŞ zupeÂłnie, kiedy Stadniny i Stada przeszÂły na wÂłasny garnuszek. Te , ktĂłre byÂły dobrze zarzÂądzane przetrwaÂły, te zarzÂądzane Âźle upadÂły, lub upadnÂą w najbliÂższym czasie. W tej chwili sport w stadninach ANR i SO praktycznie nie istnieje, poza moÂże trzema czy czterema wyjÂątkami.

Hodowla koni roboczych prowadzona w indywidualnych gospodarstwach rolnych upadÂła w latach 80 prawie zupeÂłnie, doÂśĂŚ szybko zaczĂŞÂła siĂŞ odradzaĂŚ juÂż na innych zasadach i ukierunkowana z reguÂły na produkcje koni wierzchowych i zaprzĂŞgowych. RĂłwnieÂż sport przeniĂłsÂł siĂŞ z klubĂłw funkcjonujÂących przy SK cz SO do oÂśrodkĂłw prywatnych. Dzisiejsza hodowla indywidualna mimo zdolnych hodowcĂłw i niezÂłego materiaÂłu boryka siĂŞ z trzema wielkimi problemami - brakiem pieniĂŞdzy, brakiem fachowcĂłw potrafiÂących wyszkoliĂŚ i zaprezentowaĂŚ mÂłode konie oraz maÂłym, w stosunku do liczby oferowanych koni, popytem. PrzeciĂŞtnego hodowcĂŞ nie staĂŚ na nasienie najlepszych reproduktorĂłw i inseminacjĂŞ, nie staĂŚ na zaangaÂżowanie dobrego jeÂźdÂźca i trenera. WartoÂśĂŚ konia w duÂżej mierze zaleÂży od wÂłoÂżonej w niego pracy, raczej nie zdarza siĂŞ, by ktos miaÂł kÂłopot ze sprzedaÂżÂą konia przyzwoicie chodzÂącego konkursy 130 cm. Wiele mÂłodych koni mimo talentu nie dochodzi jednak do tej poziomu z powodu zupeÂłnie archaicznych dziÂś metod szkolenia, wywodzÂących siĂŞ ze starej filozofii "koĂąska matka nie zdechÂła". Tych, ktĂłrych na profesjonalny trening mÂłodego konia staĂŚ jest garstka. MizeriĂŞ polskiego sportu w aspekcie mÂłodych koni widaĂŚ byÂło we WrocÂławiu na MPMk i szkoda o tym gadaĂŚ w tym miejscu, zaÂś wspĂłÂłpraca PZHK i PZJ jest fatalna.

Hodowla koni to bardzo droga zabawa, wyhodowaĂŚ Âźrebaka nie jest trudno, ale na tym siĂŞ to dopiero zaczyna i trzeba mieĂŚ z czego w konia inwestowaĂŚ i nie baĂŚ siĂŞ ryzykowania kapitaÂłem. Nawet przed wojnÂą, mimo potĂŞÂżnego rynku i mniejszych wymagaĂą stawianych koniom, nie byÂło chyba hodowcĂłw, ktĂłrzy potrafiliby siĂŞ utrzymaĂŚ li tylko z hodowli koni, choĂŚ problemĂłw ze zbytem nie byÂło, a paĂąstwo cenami za zakupowane remonty stabilizowaÂło rynek na doÂśĂŚ wysokim poziomie. Ponadto po odbudowaniu hodowli ze zniszczeĂą I wojny paĂąstwo kupowaÂło konie tylko od rodzimych hodowcĂłw. Mimo to jest wielu ludzi naiwnie wierzÂących, Âże hodowla koni to dobry biznes, wystarczy tylko zlikwidowaĂŚ to albo tamto, a najlepiej konkurencjĂŞ. Trudno dzisiejszej hodowli indywidualnej znaleÂźĂŚ jakiÂś wspĂłlny mianownik - oprĂłcz dziaÂłaĂą bardzo profesjonalnych moÂżna spotkaĂŚ siĂŞ teÂż z zupeÂłnÂą amatorszczyznÂą, czĂŞsto o bardzo wybujaÂłych ambicjach. Trudno teÂż cokolwiek pewnego powiedzieĂŚ o jej stabilnoÂści i perspektywach na przyszÂłoÂśĂŚ, zwÂł. w kontekÂście ciÂągÂłoÂści pracy hodowlanej.

Problem z selekcjÂą ogierĂłw wynika w prosty sposĂłb z ogĂłlnej sytuacji - musi byĂŚ ona tyle ostra, by nie doprowadziĂŚ do spadku jakoÂści pogÂłowia (bo jakimÂś znaczÂącym postĂŞpie raczej nie ma mowy) i na tyle liberalna i tania, by zadowoliĂŚ hodowcĂłw. Na ÂżadnÂą innÂą, ostrzejszÂą i bardziej precyzyjnÂą hodowcy nie wyraÂżÂą zgody, z czym Biuro PZHK i komisje KsiÂąg Stadnych sterujÂące tym wszystkim, muszÂą siĂŞ liczyĂŚ. Nie ma wÂśrĂłd hodowcĂłw consensusu na zasadzie - nie waÂżne czyj ogier otrzyma licencjĂŞ, waÂżne by byÂł to najlepszy. Hodowcy nie ufajÂą nikomu i niczemu i nie uznajÂą najczĂŞÂściej Âżadnych autorytetĂłw, nawet swojej wÂłasnej organizacji, czyli PZHK. Nielicznej, ale wyksztaÂłconej w duÂżej mierze jeszcze przez owe przedwojenne elity, a zarazem nieÂźle a czasem bardzo dobrze obznajmionej ze ÂświatowÂą hodowlÂą koni sportowych garstce specjalistĂłw, przewaÂżnie czterdziestokilkulatkĂłw (czasem z niezÂłym dorobkiem) uparcie autorytetu odmawia siĂŞ bo albo pracujÂą w hodowli paĂąstwowej, albo hodujÂą na wÂłasnÂą rĂŞkĂŞ, albo sÂą w PZHK, albo nie sÂą w PZHK. Wszelkie komisje obsadzone sÂą wiĂŞc przez generacjĂŞ starszÂą, teÂż wprawdzie wyszkolonÂą w podobny sposĂłb, ale nie majÂącÂą czĂŞsto tej wspĂłÂłczesnej wiedzy, w dodatku uwikÂłanÂą nierzadko w stare ukÂłady minionej epoki. Z tego, a takÂże wczeÂśniej wymienionych powodĂłw im teÂż siĂŞ autorytetu odmawia.

JeÂśli chodzi o sposĂłb selekcji mÂłodych ogierĂłw to moim zdaniem najlepszy byÂłby model licencji wstĂŞpnej z ograniczonÂą liczbÂą klaczy do krycia na podstawie oceny pokroju, ruchu, skokĂłw luzem i rodowodu dla 3-letnich ogierĂłw a potem weryfikacja tego przez sport, ale jest to i tak za drogie rozwiÂązanie dla wiĂŞkszoÂści hodowcĂłw, i maÂło atrakcyjne, z powodu braku jeÂźdÂźcĂłw, ktĂłrzy chcieliby i umieli te konie trenowaĂŚ. Pozostaje wiĂŞc kisiĂŚ siĂŞ w obecnym ale doÂśĂŚ tanim modelu (ZT i altern. MPMK i sport), byĂŚ moÂże poszerzonym o dodatkowÂą alternatywĂŞ , o ktĂłrej pisaÂłem. Trzeba pamiĂŞtaĂŚ teÂż i o tym, Âże model jeszcze starszy, tj. uznawanie ogierĂłw tylko na pÂłycie nadal ma sporÂą rzeszĂŞ zwolennikĂłw.
Obecny system selekcji w ZT nie jest przemyÂślany do koĂąca, jest niemiarodajny, ale teÂż i nie jest paranojÂą. Ot taki polski niedorobiony, chorowity kompromis. Na pewno wymaga zmian (indeksy, ocena kierownika zakÂładu). Nie moÂżna moim zdaniem wierzyĂŚ w to, ze skonstruowanie jakiegoÂś bardzo sprytnego programu uzdrowi, zmieni albo rozwinie hodowlĂŞ w Polsce, bo jest to sprawa o znaczeniu drugorzĂŞdnym. ParanojÂą jest natomiast kategoryzacja ogierĂłw, zupeÂłnie wydumana i oderwana od Âżycia i polskich realiĂłw.

JeÂśli spojrzeĂŚ na tzw. horse industry w Polsce, to jest on jednym wielkim chaosem, w ktĂłrym kaÂżdy, kto chce hodowaĂŚ czy startowaĂŚ musi dziaÂłaĂŚ na wÂłasnÂą rĂŞkĂŞ, nie liczÂąc na niczyjÂą pomoc. Trudno budowaĂŚ na podstawie tego jakieÂś nadzieje, zwÂłaszcza widzÂąc konsekwentne i ekspansywne opanowywanie polskiego rynku przez hodowle zagraniczne. ÂŚwiateÂłka w tym ciemnym tunelu osobiÂście nie widzĂŞ - poza jednym: bardzo licznÂą rzeszÂą mÂłodych ludzi, biorÂących udziaÂł we wszelkiego rodzaju szkoleniach i klinikach zwiÂązanych ze sportem, hodowlÂą i weterynariÂą ze specjalistami zza granicy, jak choĂŚby ostatnio z Gerdem Heuschmannem we WrocÂławiu. MoÂże oni potrafiÂą to wszystko jakoÂś ogarnÂąĂŚ, zorganizowaĂŚ i poprowadziĂŚ. I szczerze mĂłwiÂąc to bardziej w nich wierzĂŞ, niÂż w powrĂłt folwarkĂłw, ziemian i kawalerii.

I na koniec - konie w Polsce posiada ok. 160 tys. ludzi, jeÂździ konno 100 tys., sport uprawia 4,4 tys., imprezy jeÂździeckie oglÂąda 120 tys.(dane sprzed kilku lat). SÂą to bardzo skromne liczby. W Polsce sensacjĂŞ i medialny rozgÂłos wywoÂłuje celebryta, ktĂłry po pijaku spadnie konia, a nie zdobywca zÂłotego medalu na mistrzostwach Âświata. MĂłwimy wiĂŞc o czymÂś, co moÂże dla nas byĂŚ caÂłym Âżyciem, natomiast dla reszty publicznoÂści sprawÂą bez jakiekolwiek znaczenia.

	Autor	Wątek: ZakÂład treningowy w polsce paranoja czy przemyÂślany system??? (Przeczytany 63890 razy)
0 użytkowników i 2 Gości przegląda ten wątek.