"MaÂłopolskie w niebezpieczeĂąstwie"

Czy ktoÂś mĂłgÂłby mi streÂściĂŚ artykuÂł o takim temacie umieszczony w aktualnym numerze KP

Tutaj jest obszerna wypowiedÂź/odpowiedz na tenÂże list, a ja lekture zaczynam w odwrotej kolejnoÂści
http://www.izoo.krakow.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=545&Itemid=47

Cytuj

W zwiÂązku z opublikowaniem w miesiĂŞczniku nr 10/2009 "KoĂą Polski", anonimowego listu czytelnika pt. "MaÂłopolskie w niebezpieczeĂąstwie" wraz z obraÂźliwym komentarzem red. naczelnego, przedstawiamy stanowisko IZ PIB w tej sprawie, autorstwa Dyrektora Instytutu Prof. dr hab. JĂŞdrzeja KrupiĂąskiego oraz Prof. dr hab. Tadeusza Jezierskiego z Instytutu Genetyki Hodowli ZwierzÂąt PAN, ktĂłre zostanie zamieszczone w najbliÂższym numerze "PrzeglÂądu Hodowlanego".
26 paÂździernika 2009

W ostatnim numerze miesiĂŞcznika "KoĂą Polski" (10/2009) zamieszczono anonimowy list pt. "MaÂłopolskie w niebezpieczeĂąstwie" wraz z komentarzem redaktora naczelnego p. Marka Szewczyka, zawierajÂącym obraÂźliwe uwagi pod adresem Instytutu Zootechniki – PaĂąstwowego Instytutu Badawczego, naukowcĂłw zaangaÂżowanych w zagadnienia ochrony zasobĂłw genetycznych koni oraz pracownikĂłw Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

List porusza bardzo waÂżnÂą problematykĂŞ ochrony zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt skupiajÂąc siĂŞ nad niektĂłrymi aspektami realizacji programu ochrony zasobĂłw genetycznych koni maÂłopolskich. Merytoryczna dyskusja nad zagadnieniami ochrony i wspierania zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt gospodarskich jest prowadzona w wielu krajach. Specjalizacja ras i ostra selekcja pod kÂątem wysokiej wydajnoÂści, czy, w przypadku koni - dzielnoÂści w sporcie wyczynowym lub specyficznie pojmowanej „urody”, stwarzajÂą bowiem zagroÂżenie dla zachowania unikalnych kombinacji genĂłw warunkujÂących inne waÂżne cechy. NastĂŞpuje zauwaÂżalne zuboÂżenie puli genĂłw warunkujÂących cechy funkcjonalne (pÂłodnoÂśĂŚ i plennoÂśĂŚ, zdrowotnoÂśĂŚ, dobre wykorzystanie dostĂŞpnej paszy, dobre przystosowanie do miejscowych, czĂŞsto ubogich warunkĂłw Âśrodowiskowych, Âłagodny charakter i zwiÂązanÂą z tym ÂłatwoÂśĂŚ uÂżytkowania itp.). Metody stosowane w hodowli koni ras pĂłÂłkrwi, takie jak ciÂągÂły dolew krwi ras czystych i zmierzanie do tego samego lub zbliÂżonego celu hodowlanego, powodujÂą, Âże rasy te coraz bardziej upodabniajÂą siĂŞ do siebie, tracÂąc swojÂą odrĂŞbnoÂśĂŚ genetycznÂą, a ponadto nastĂŞpuje u nich pogarszanie siĂŞ wymienionych cech funkcjonalnych. Zahamowanie systematycznego zmniejszania siĂŞ zmiennoÂści w obrĂŞbie i miĂŞdzy rasami wymaga aktywnego dziaÂłania. Szacuje siĂŞ, Âże obecnie okoÂło 20% ras zwierzÂąt gospodarskich jest zagroÂżonych wyginiĂŞciem. NiepokĂłj budzi fakt, Âże w latach 2002-2006 bezpowrotnie straciliÂśmy 62 rasy co stanowi tylko czĂŞÂściowy obraz erozji genetycznej, gdyÂż Âświatowy bank danych genetycznych nie posiada peÂłnych informacji o ponad 1/3 z istniejÂących ras na Âświecie. Szereg ras koni, zwÂłaszcza lokalnych, o niewielkich liczebnoÂściach, w ktĂłrych nie prowadzono konsekwentnie jednostronnej selekcji na cechy wydajnoÂści, nie byÂło w stanie sprostaĂŚ konkurencji i zanikÂło lub wskutek uszlachetniania innymi rasami zanikÂła ich odrĂŞbnoÂśĂŚ genetyczna. Zwykle chodzi tutaj o rodzime rasy, charakteryzujÂące siĂŞ dobrym przystosowanie do miejscowych warunkĂłw, ale wskutek mniejszej wydajnoÂści nie przynoszÂących dochodĂłw porĂłwnywalnych z rasami poddawanymi systematycznemu doskonaleniu genetycznemu.

Na koniecznoÂśĂŚ ochrony zanikajÂących ras i zasobĂłw genetycznych reprezentowanych przez te rasy, genetycy zwracali uwagĂŞ juÂż od dawna, jednak dopiero w latach osiemdziesiÂątych XX wieku rozpoczĂŞto realizacjĂŞ pierwszych konkretnych programĂłw wspierania finansowego zasobĂłw genetycznych. O wadze tej problematyki Âświadczy fakt zwoÂłania w 2007 roku w Szwajcarii miĂŞdzynarodowej konferencji gdzie delegacje rzÂądowe 109 krajĂłw uchwaliÂły "ÂŚwiatowy Plan DziaÂłaĂą na Rzecz Ochrony ZasobĂłw Genetycznych ZwierzÂąt dla WyÂżywienia i Rolnictwa".

Polska jest jednym z prekursorĂłw ochrony gatunkowej zwierzÂąt nieudomowionych i ras zwierzÂąt gospodarskich w tym koni. Wystarczy wspomnieĂŚ. Âże w latach dwudziestych XX wieku zapoczÂątkowano zakoĂączony sukcesem program restytucji ÂżubrĂłw, zaÂś w odniesieniu do koni, dziaÂłalnoÂśĂŚ prof. Tadeusza Vetulaniego przyczyniÂła siĂŞ decydujÂąco do uratowania unikalnej populacji konika polskiego i stworzenia podwalin hodowli zachowawczej tej rasy.

Tematyka ochrony zasobĂłw genetycznych wymaga szerszej popularyzacji oraz wyjaÂśnienia jej celĂłw i metod. Wielu hodowcĂłw, przedstawicieli organizacji hodowlanych i innych grup spoÂłecznych nie w peÂłni rozumie lub nie podziela przekonania o sÂłusznoÂści tych dziaÂłaĂą. NaleÂży liczyĂŚ siĂŞ z tym, Âże nie wszystkich uda siĂŞ przekonaĂŚ, podobnie jak nie wszyscy uznajÂą, iÂż celowa jest ochrona zabytkĂłw, tworzenie skansenĂłw czy ochrona przyrody.

Na polu ochrony rodzimych ras zwierzÂąt ogromnÂą rolĂŞ odegraÂły i odgrywajÂą oÂśrodki naukowe i akademickie, ktĂłre byÂły inicjatorami ochrony i restytucji ginÂących populacji lokujÂąc te stada w swoich zakÂładach doÂświadczalnych i finansujÂąc ich utrzymanie z dziaÂłalnoÂści naukowej. Instytut Zootechniki – PIB, co trzeba podkreÂśliĂŚ, odgrywaÂł i odgrywa znaczÂącÂą rolĂŞ w dziedzinie ochrony i zachowania zagroÂżonych wyginiĂŞciem ras zwierzÂąt gospodarskich np. owcy wrzosĂłwki, bydÂła polskiego czerwonego, lokalnych polskich odmian gĂŞsi, kur zielononĂłÂżek, zĂłÂłtonĂłÂżek, czy zwierzÂąt futerkowych, ktĂłre dziĂŞki pracy naukowcĂłw Instytutu zostaÂły uratowane. Z kolei Stacja Badawcza Polskiej Akademii Nauk w Popielnie oraz Instytut Genetyki i Hodowli ZwierzÂąt PAN majÂą znaczÂące osiÂągniĂŞcia praktyczne i teoretyczne na polu hodowli zachowawczej konika polskiego.

DziaÂłajÂąc zgodnie z przesÂłaniem Konwencji o rĂłÂżnorodnoÂści biologicznej Polska w 1996 roku oficjalnie wÂłÂączyÂła siĂŞ do realizacji podjĂŞtej przez FAO ÂŚwiatowej Strategii Zachowania ZasobĂłw Genetycznych ZwierzÂąt powoÂłujÂąc Krajowy OÂśrodek Koordynacyjny ds. zachowania zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt, ktĂłry od 2002 roku dziaÂła w ramach Instytutu Zootechniki PIB. W 1999 roku, podjĂŞto prace nad Krajowym Programem Ochrony ZasobĂłw Genetycznych ZwierzÂąt, w wyniku ktĂłrych Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi zatwierdziÂł w 1999 roku 32 programy ochrony zasobĂłw genetycznych obejmujÂące 75 ras, odmian i rodĂłw zwierzÂąt gospodarskich, w tym ryb.

Przed wstÂąpieniem Polski do Unii Europejskiej realizacja zadaĂą zwiÂązanych z utrzymaniem zwierzÂąt lokalnych ras/odmian, zgodnie z przyjĂŞtymi programami ochrony, odbywaÂła siĂŞ przy wsparciu finansowym z budÂżetu krajowego. Od 2005 roku utrzymywanie populacji objĂŞtych ochronÂą zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt jest wspomagane z dwĂłch ÂźrĂłdeÂł finansowania, skierowanych bezpoÂśrednio do hodowcĂłw. Konie, bydÂło, owce i Âświnie (od 2008) objĂŞte sÂą pÂłatnoÂściami rolno-Âśrodowiskowymi w ramach Programu Rozwoju ObszarĂłw Wiejskich (PROW), a wiec w duÂżej czĂŞÂści ze ÂśrodkĂłw unijnych. PozostaÂłe populacje zwierzÂąt, w tym ryby, objĂŞte programem ochrony korzystajÂą nadal z pomocy krajowej w ramach tzw. postĂŞpu biologicznego.

W Programie Rozwoju ObszarĂłw Wiejskich na lata 2007-2013, w pakiecie zachowania lokalnych ras zwierzÂąt wysokoÂśĂŚ dopÂłat wynosi: 1140 zÂł do krowy, 1500 zÂł do klaczy, 320 zÂł do owcy maciorki oraz 570 zÂł do lochy. Dotacje te sÂą jednymi z najwyÂższych w Europie co skutkuje znacznym wzrostem zainteresowania hodowcĂłw uczestnictwem w programach ochrony.

Hodowla zachowawcza polskich ras koni jest waÂżnÂą czĂŞÂściÂą programu krajowego. Od 1999 roku udziaÂł w nim biorÂą dwie rasy koni rdzennie polskich; konik polski i hucuÂły od wiekĂłw zwiÂązane z terenami naszego kraju, W 2005 roku na wniosek PZHK programem ochrony objĂŞto konie maÂłopolskie i ÂślÂąskie, w 2007 konie wielkopolskie, natomiast w 2008 roku dwie kolejne rasy, a ÂściÂśle mĂłwiÂąc populacje koni zimnokrwistych, tzn. sokĂłlskÂą i sztumskÂą. Przewidywany dla tych siedmiu ras budÂżet na lata 2007 – 2013 wynosi prawie 68 milionĂłw zÂłotych.

W przypadku konikĂłw polskich, hucuÂłĂłw i koni ÂślÂąskich realizacja programĂłw ochrony nie stwarza wiĂŞkszych problemĂłw. Uzasadnienie ochrony tych ras jest dla wszystkich zrozumiaÂłe - stanowiÂą one unikalne w skali Âświatowej zasoby rezerw genetycznych, wyraÂźnie odrĂŞbne od innych i stosunkowo nieliczne. W Âświetle koncepcji hodowlanych realizowanych przez PZHK wystĂŞpujÂą natomiast problemy z uzasadnieniem potraktowania caÂłej rasy koni wielkopolskich i maÂłopolskich, a takÂże, choĂŚ w mniejszym stopniu, koni sokĂłlskich i sztumskich jako rezerw genetycznych.

KsiĂŞgi stadne koni maÂłopolskich i wielkopolskich sÂą ksiĂŞgami "otwartymi" i od momentu ich utworzenia koncepcja hodowlana polega na ciÂągÂłym dolewie zarĂłwno peÂłnej krwi angielskiej (u koni maÂłopolskich i wielkopolskich), jak i czystej krwi arabskiej i rodĂłw austro-wĂŞgierskich pĂłÂłkrwi arabskiej, angielskiej czy angloarabskiej takich jak np. Schagya, Furioso czy PrzedÂświt, uznanych za rasy uÂżyte do wytworzenia rasy maÂłopolskiej. Hodowcy koni maÂłopolskich i wielkopolskich sÂą przekonani, Âże ciÂągÂłe krzyÂżowanie z rasami uszlachetniajÂącymi i wyjÂściowymi jest jedynÂą sÂłusznÂą koncepcjÂą w hodowli pĂłÂłkrwi i najmniejsze odstĂŞpstwo od tej koncepcji grozi upadkowi rasy maÂłopolskiej i wielkopolskiej. Motywem takiego postĂŞpowania, choĂŚ moÂże nie zawsze wyraÂźnie artykuÂłowanym, jest produkcja koni z przeznaczeniem do sportu wyczynowego. Autor wspomnianego na wstĂŞpie artykuÂłu w „Koniu Polskim” najwyraÂźniej docenia zalety konia maÂłopolskiego w "starym" typie, jako konia rekreacyjnego dla uÂżytkownika-amatora i dostrzega problemy z uÂżytkowaniem koni "zaawansowanych w krew". Zapotrzebowanie na konie wyczynowe jest duÂżo mniejsze, zaÂś wymagania odbiorcy sÂą duÂżo wiĂŞksze, niÂż w przypadku koni do rekreacji czy agroturystyki. Dodatkowym problemem jest to, Âże konie bĂŞdÂące odpadem selekcyjnym z produkcji koni wyczynowych, znacznie gorzej nadajÂą siĂŞ do uÂżytkowania rekreacyjnego niÂż owe konie w "starym" typie maÂłopolskim czy wielkopolskim.

Instytut Zootechniki–PIB i dziaÂłajÂąca przy nim grupa robocza d/s ochrony zasobĂłw genetycznych nie podwaÂża hodowlanych programĂłw doskonalenia ras mÂłp. i wlkp. i nie zabrania krzyÂżowania czy dolewu krwi ras czystych lub uznanych za dopuszczone do wytworzenia i doskonalenia wspomnianych ras. NaleÂży jednak wyraÂźnie zaznaczyĂŚ, Âże programy ochrony zasobĂłw genetycznych nie sÂą programami doskonalenia rasy, a w niektĂłrych przypadkach mogÂą byĂŚ z nimi nawet rozbieÂżne. Produkty bezpoÂśredniego krzyÂżowania, czy to z rasami czystymi czy z rasami zagranicznymi uÂżytymi w przeszÂłoÂści do wytworzenia danej rasy, nie mogÂą byĂŚ uznane za rodzime zasoby (rezerwy) genetyczne i dlatego nie mogÂą byĂŚ objĂŞte dotacjami przeznaczonymi wÂłaÂśnie na ochronĂŞ zasobĂłw genetycznych. MoÂżna rozwaÂżaĂŚ uznanie za zasoby genetyczne produkty krzyÂżowania koni miejscowych z rasami uszlachetniajÂącymi, jeÂśli krzyÂżowanie czy uszlachetnianie miaÂło miejsce w przeszÂłoÂści i w pewnym okresie zostaÂło zakoĂączone. KaÂżda rasa pĂłÂłkrwi powstaÂła bowiem na drodze krzyÂżowania. Co innego jest jednak, jeÂśli uznamy, Âże rasa jest juÂż na tyle skonsolidowana, odrĂŞbna i cenna, Âże dalsze krzyÂżowanie czy uszlachetnianie nie jest konieczne, albo dokonywane jest caÂłkiem sporadycznie, a co innego jest, jeÂśli rasa egzystuje tylko dziĂŞki systematycznemu krzyÂżowaniu.

Trzeba wyraÂźnie powiedzieĂŚ, Âże programy ochrony majÂą na celu zachowanie rodzimych polskich ras oraz ich specyficznej odrĂŞbnoÂści , zarĂłwno genotypowej jak i fenotypowej, wynikajÂącej ze wspĂłÂłdziaÂłania genĂłw ze specyficznymi warunkami Âśrodowiskowymi, w jakich populacje te lub rasy zostaÂły wytworzone. Celem programĂłw ochrony nie jest zatem wspieranie finansowe ciÂągÂłego doskonalenia rasy przez krzyÂżowanie. Ponadto, w populacjach chronionych jako zasoby genetyczne nie powinno siĂŞ prowadziĂŚ selekcji na wysokÂą wydajnoÂśĂŚ, a jedynie selekcjĂŞ stabilizujÂącÂą na korzystne cechy funkcjonalne.

ÂŚrodki przekazywane dla hodowcĂłw z przeznaczeniem na utrzymanie zasobĂłw genetycznych, majÂą (w pewnym stopniu) zrekompensowaĂŚ utratĂŞ przychodĂłw wynikajÂącÂą z niÂższych cen uzyskiwanych za zwierzĂŞta w "starym" typie. Z oczywistych wzglĂŞdĂłw Âśrodki te nie bĂŞdÂą w stanie zniwelowaĂŚ dziaÂłania mechanizmĂłw rynkowych i spowodowaĂŚ, Âże utrzymywanie „starych” ras czy linii stanie siĂŞ bardzo intratnÂą gaÂłĂŞziÂą produkcji dla kaÂżdego hodowcy. Trzeba wyraÂźnie powiedzieĂŚ, Âże Âśrodki te sÂą adresowane jedynie dla hodowcĂłw zainteresowanych utrzymywaniem „starego” typu konia pĂłÂłkrwi lub ras uznanych w caÂłoÂści za zachowawcze, jak konik czy hucuÂł i gotowych podjÂąĂŚ pewne ryzyko zwiÂązane z wahajÂącÂą siĂŞ koniunkturÂą.

DokÂładniejsze informacje o celach, zasadach, podstawach prawnych i procedurach uczestnictwa w programach ochrony zasobĂłw genetycznych znajdujÂą siĂŞ na stronie internetowej IZ-PIB pod adresem: http://www.bioroznorodnosc.izoo.krakow.pl/

OczywiÂście nie kaÂżda rasa koni moÂże byĂŚ uznana za rezerwĂŞ genetycznÂą wartÂą ochrony. JeÂśli jednak rasa lub jej czĂŞÂśĂŚ nie jest traktowana jako rezerwa, musi sprostaĂŚ konkurencji ze strony innych ras. Argumenty komisji ksiÂąg stadnych, iÂż nie da siĂŞ prowadziĂŚ hodowli zachowawczej lub jej prowadzenie bĂŞdzie prowadziÂło do stopniowego wymierania i „antypromocji” rasy, nie znajdujÂą uzasadnienia w przykÂładach z innych krajĂłw. SÂą rasy koni o caÂłkowitych liczebnoÂściach nie przekraczajÂących 40 szt. np. Senner w Niemczech, gdzie mimo to nie rezygnuje siĂŞ z utrzymania odrĂŞbnoÂści genetycznej lub Freibergery w Szwajcarii, gdzie dÂąÂży siĂŞ do zmniejszenia udziaÂłu innych ras w rodowodach do wartoÂści nie przekraczajÂącej 2%.

Wobec kontrowersji w odniesieniu do koni maÂłopolskich i wielkopolskich, najlepszym rozwiÂązaniem wydawaÂło siĂŞ wydzielenie z ogĂłlnej populacji tych koni pewnej liczby osobnikĂłw o jak najmniejszym udziale krwi uszlachetniajÂącej i (w miarĂŞ moÂżliwoÂści) prowadzenie dla nich zamkniĂŞtego dziaÂłu ksiĂŞgi stadnej jako dla koni zgÂłaszanych do programu ochrony zasobĂłw genetycznych. Oznacza to, Âże kryteria rodowodowe dla koni uczestniczÂących w programach ochrony muszÂą byĂŚ „ostrzejsze” niÂż przy wpisie do ksiĂŞgi rasowej. W ostatnich dziesiĂŞcioleciach polska hodowla koni pĂłÂłkrwi ksztaÂłtowaÂła siĂŞ pod wpÂływem ras czy rodĂłw od lat selekcjonowanych w innym Âśrodowisku, czĂŞsto objĂŞtych wÂłasnymi programami ochrony. Nie moÂżna zgodziĂŚ siĂŞ z argumentem, iÂż obecnie importowane reproduktory czy klacze rodĂłw austro-wĂŞgierskich nie sÂą obce w stosunku do rasy maÂłopolskiej, poniewaÂż MaÂłopolska naleÂżaÂła kiedyÂś do monarchii austro-wegierskiej. DÂąÂżeniem programĂłw ochrony jest, aby obce geny zanim pojawiÂą siĂŞ u osobnika objĂŞtego programem ochrony, zostaÂły mĂłwiÂąc trywialnie odpowiednio „wymieszane” i dopasowane do miejscowego Âśrodowiska.

Uczestnictwo w programach ochronnych jest dobrowolne. JeÂżeli hodowcy koni maÂłopolskich i wielkopolskich sÂą nadal przekonani, Âże wydzielenie pewnych wybranych czĂŞÂści tych ras i ich ochrona jako zasobĂłw genetycznych, prowadzona wedÂług zasad ustalonych w miĂŞdzynarodowych konwencjach jest sprzeczna z interesami ich ras lub zaszkodzi dalszej hodowli – nie powinni zgÂłaszaĂŚ siĂŞ po dotacje z programĂłw ochronny.

Obecnie jesteÂśmy na etapie podsumowania 5 letnich doÂświadczeĂą realizacji pierwszego etapu programĂłw ochrony zasobĂłw genetycznych koni i trwa dyskusja nad koniecznÂą nowelizacjÂą szczegĂłÂłĂłw drugiego etapu tych programĂłw, tak, aby z jak najlepszym efektem wydaĂŚ Âśrodki finansowe zgodnie z ich przeznaczeniem. W grupie roboczej d/s zasobĂłw genetycznych koni dziaÂłajÂącej przy IZ-PIB, w skÂład ktĂłrej wchodzÂą przedstawiciele zarĂłwno PZHK, inspektorzy hodowli zarodowej z kilkudziesiĂŞcioletnim doÂświadczeniem jak i naukowcy niezwiÂązani z Instytutem Zootechniki - PIB, ÂścierajÂą siĂŞ niejednolite poglÂądy na hodowlĂŞ zachowawczÂą koni. Na drodze merytorycznej dyskusji poszukuje siĂŞ konstruktywnych rozwiÂązaĂą umoÂżliwiajÂących jak najwiĂŞkszy udziaÂł polskich hodowcĂłw koni w programach ochrony zasobĂłw genetycznych, jednakÂże z przestrzeganiem obowiÂązujÂących podstawowych zasad i celĂłw tych programĂłw. NaleÂży przypomnieĂŚ, Âże w przeszÂłoÂści wÂśrĂłd prominentnych polskich hippologĂłw rĂłwnieÂż nie byÂło jednomyÂślnoÂści co do koncepcji hodowlanych w rasach pĂłÂłkrwi. O ile na przykÂład prof. Witold Pruski byÂł zwolennikiem doskonalenia ras pĂłÂłkrwi poprzez systematyczny dolew krwi ras czystych i innych obcych ras, to wybitni znawcy koni maÂłopolskich prof. Jan Grabowski i rtm. ZdzisÂław Rozwadowski byli gorÂącymi zwolennikami konsolidacji regionalnych odmian wewnÂątrz tej rasy, zaÂś niewielki dolew ras czystych dopuszczali tylko w niewielkiej "elitarnej" czĂŞÂści rasy maÂłopolskiej, czyli de facto byli prekursorami tego, co dzisiaj nazywamy ochronÂą zasobĂłw genetycznych.

DziaÂłanie drugiego etapu PROW jest przewidziane na lata 2007-2013 i ani Instytut Zootechniki, ani Âżadna inna instytucja nie jest obecnie w stanie zagwarantowaĂŚ ani przewidzieĂŚ jak bĂŞdzie wyglÂądaÂło dalsze wspieranie finansowe wykraczajÂące poza ten okres.

Na Instytucie Zootechniki jako jednostce wyznaczonej przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi do koordynowania dziaÂłaĂą zwiÂązanych z realizacjÂą programĂłw ochrony dla wszystkich gatunkĂłw zwierzÂąt, rĂłwnieÂż koni, spoczywa bardzo trudne i odpowiedzialne, ale jak siĂŞ okazaÂło w Âświetle anonimowego artykuÂłu i komentarza do niego, bardzo niewdziĂŞczne zadanie bieÂżÂącego monitorowania i analizowania realizacji wszystkich programĂłw ochrony zasobĂłw genetycznych, zwaÂżajÂąc aby znaczne Âśrodki przeznaczonych na ich realizacjĂŞ byÂły prawidÂłowo wydane. Instytut Zootechniki nie decyduje o hodowli koni w Polsce, lecz koordynuje wydawanie ÂśrodkĂłw przeznaczonych na okreÂślony cel jakim jest ochrona zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt. RozpoczĂŞte dziaÂłania muszÂą byĂŚ kontynuowane zgodnie z obowiÂązujÂącymi przepisami, pomimo, Âże budzi to czasem kontrowersje, ktĂłre w wiĂŞkszoÂści przypadkĂłw wynikajÂą z niezrozumienia gÂłĂłwnych idei zachowania zasobĂłw genetycznych zwierzÂąt ras rodzimych. Wszelka dziaÂłalnoÂśĂŚ, w ktĂłrej angaÂżowane sÂą fundusze z budÂżetu paĂąstwa lub Unii Europejskiej przeznaczone na okreÂślony cel, podlega surowym kontrolom bieÂżÂącym i koĂącowemu audytowi, w ktĂłrym przedstawiciele komisji europejskiej dokonajÂą oceny uzyskanych efektĂłw i celowoÂści oraz prawidÂłowoÂści wydania ÂśrodkĂłw finansowych. DziaÂłania te wymagajÂą szczegĂłlnej uwagi oraz speÂłnienia wymagaĂą zawartych w programie rolno-Âśrodowiskowym oraz w szczegĂłÂłowych programach ochrony poszczegĂłlnych ras, tak aby po zakoĂączeniu i ocenie programĂłw nie zaistniaÂła koniecznoÂśĂŚ zwrotu niewÂłaÂściwie wydanych pieniĂŞdzy. Organa unijne sÂą w tym wzglĂŞdzie bardzo konsekwentne.

* Prof. dr hab. JĂŞdrzej KrupiĂąski Instytut Zootechniki PIB
** Prof. dr hab. Tadeusz Jezierski Instytut Genetyki Hodowli ZwierzÂąt PAN

ZachĂŞcam do dyskusji

	Autor	Wątek: "MaÂłopolskie w niebezpieczeĂąstwie" (Przeczytany 20517 razy)
0 użytkowników i 2 Gości przegląda ten wątek.